Wat is je risicoprofiel en hoe bepaal je dat?

Wat is je risicoprofiel en hoe bepaal je dat?

Een beleggingsrisicoprofiel is een maatstaf over de hoeveelheid risico en rendement van een beleggingsportefeuille of van een belegger. Iemand met een zeer defensief beleggingsrisicoprofiel die wil of kan niet veel risico nemen en kiest daarom het best voor een zeer defensieve beleggingsportefeuille.

Een risicoprofiel geeft de hoeveelheid rendement en risico weer tussen nul risico en het maximale risico (0-100) In de praktijk komt dit meestal neer op de verhouding tussen aandelen en obligaties.

risicoprofielen beleggen

Welke risicoprofielen zijn er?

Er zijn in theorie oneindig veel risicoprofielen, maar we kunnen het samenvatten in drie woorden, defensief, neutraal en offensief.

Het risicoprofiel geeft de verhouding van aandelen en obligaties weer tussen 0-100%. Een defensief risicoprofiel is, geeft aan dat je het beste meer in obligaties dan aandelen kunt beleggen. Neutraal is ongeveer evenveel van beide en offensief betekent dat je meer risico aan kunt en meer in aandelen kunt  beleggen dan in obligaties. 

Je risicoprofiel is afhankelijk van je gewenst rendement en je risicocapaciteit. Hoeveel risico ben je bereid te nemen in ruil voor je rendement? Het risicoprofiel voor beleggen is voor iedereen anders.

Wanneer je een risicoprofiel kiest dan kies je tussen een verwacht rendement en een bijbehorend risico. Een beleggingsportefeuille van 50% aandelen en 50% obligaties die heeft historisch gemiddeld 8.2% rendement opgeleverd. Het beste een jarige rendement was 32.3% en het slechtste eenjarig rendement was -22.5% in de financiële crisis.

Een neutrale belegger (50-50) die moet er dus rekening mee houden dat zijn beleggingen in enig jaar kunnen dalen wanneer er een crisis komt met -22.5%.

Dit verlies was 5 jaar later weer goed gemaakt omdat de beurzen weer opkrabbelden, dus tijd is je vriend bij beleggen en daarmee moet je rekening houden als je een risicoprofiel kiest.

Een voorbeeld van modelportefeuilles van Vanguard met gemiddelde rendementen en éénjarige extremen.

Beleggingsrisico

Met beleggingsrisico bedoelen we de fluctuaties in de waarde van je beleggingen.

De beurskoersen en dus de waarde van je portefeuille fluctueren. Aandelen geven een hoger rendement dan obligaties, maar fluctueren ook sterker in waarde dan obligaties.

Beleggen is risicovol, maar niet beleggen is ook risicovol omdat je vermogen door inflatie krimpt.  Lees hier meer over het beleggingsrisico van beleggen en sparen.

Hoe bepaal je je risicoprofiel?

Een vermogensbeheerder is verplicht om een geschiktheidstoets te maken van een beleggingsportefeuille zodat een cliënt nooit te veel risico neemt.

Een beleggingsrisicoprofiel kun je bepalen door een vragenlijst. In de vragenlijst worden je kennis, ervaring, risicobereidheid en financiële situatie getoetst.

Wij van Wealth360 bepalen het ideale risicoprofiel bij voorkeur met een financieel plan. Een financieel plan geeft een 360 graden kijk op je vermogen waardoor je precies weet welk risico en rendement bij je past.

Risicoprofiel bepalen:

  • Hoeveel rendement heb je nodig?
    • Dit is afhankelijk van je doel. Waar is het voor?
  • Hoeveel risico kun je aan?
    • Hoeveel risico kun je financieel aan?
    • Hoeveel risico kun je emotioneel aan?

Hoeveel rendement heb je nodig?

Hoeveel rendement je nodig hebt, kun je kiezen, berekenen of bepalen door middel van een financieel plan. Je benodigd rendement wordt bepaald door je beleggingsdoel

Er zijn drie soorten beleggingsdoelen:

  • cashflow doel (er worden cashflows onttrokken uit het belegd vermogen)
    • pensioen 
    • rentenieren (leven van je vermogen)
  • specifiek doel (x euro over y tijd)
    • camper
    • vakantiehuis
    • studie kinderen
  • niet specifiek doel (niet kwantificeerbaar)
    • extra inkomen
    • meer rendement dan sparen

‍Er zijn drie manieren om te bepalen hoeveel risico en rendement bij je past.

Niet specifiek doel

Een niet specifiek doel zoals extra inkomen of meer rendement van sparen is het simpelst. Je kiest het risico en rendement waar je je goed bij voelt en wat passend is bij je looptijd. Doel maar 6%....

Specifiek doel

Het rendement wat je nodig hebt voor een specifiek doel kun je berekenen. Wanneer je over 10 jaar een vakantiehuis van 500k wil kopen en je hebt nu 300k dan is die berekening snel gemaakt.

Cashflow doel

Wanneer je van je beleggingen regelmatig geld onttrekt (cashflow doel) zoals bij een pensioenfonds dan is de berekening iets lastiger. (Lees hier hoe je bepaald hoeveel pensioen je nodig hebt.)

Voor een correcte inschatting is dan een cashflow analyse van je inkomsten en uitgaven het beste in combinatie met een scenarioanalyse van je vermogen onder verschillende beleggingsscenario's. (zie voorbeeld afbeelding hieronder)

Het risico op een slechte start voor pensioenbeleggers

Voor mensen die voor hun pensioen beleggen of leven van hun belegd vermogen is er een risico dat niet geld voor andere beleggers. Dat is namelijk het risico van de een slechte periode van rendementen aan het begin van je looptijd.

Wanneer je als pensionado een slechte beursperiode meemaakt aan het begin van je pensioen, dan verlies je een relatief groot deel van je vermogen omdat je vermogen in het begin van je pensioen het grootst is. De combinatie van een tegenvallende start qua rendementen en onttrekkingen kan ervoor zorgen dat je in de problemen komt. (dit heet sequence of returns risk)

Zie onderstaand voorbeeld,

en hetzelfde gemiddelde eindrendement. Dat betekent dat iemand het miljoen zonder onttrekkingen van belegger 1 op exact hetzelfde eindbedrag zou uitkomen als belegger 2.

Beide beleggers:

  • hebben een miljoen te beleggen aan het begin van hun pensioen,
  • hebben dezelfde looptijd van 18 jaren,
  • onttrekkenen elk jaar een bedrag van 50k,
  • beide beleggers hebben hetzelfde gemiddeld rendement,
  • hebben 2 jaren met een negatief rendement van 15% en 15 jaren met een positief rendement van 6%,

Het enige verschil is dat belegger 1 het verlies van -15% in het begin meemaakt en dat belegger 2 het verlies van -15% pas na jaar 9 ervaart.

Wanneer belegger 1 en 2 geen onttrekkingen zouden doen dan zouden ze eindigen met exact hetzelfde eindbedrag.

Uiteindelijk eindigt belegger 1 met het minste geld omdat hij meer heeft verloren dan belegger 2. Immers, zijn vermogen was op het moment dat het negatieve rendement van -15% gerealiseerd was het grootst, zijn verlies dus ook.

Belegger 2 had al 9 jaar geld ontrokken van zijn belegd vermogen voordat hij het negatieve rendement van -15% meemaakte. Omdat belegger 2 al een deel van zijn pensioen had gespendeerd was zijn vermogen kleiner en dus ook zijn verlies kleiner.  

De impact van een slecht begin voor een pensioenbelegger. (bron: Schwab)

Je wil dus zeker weten dat dit je niet overkomt als je van je vermogen afhankelijk bent om van te leven. Dit is te voorkomen door een financieel plan te maken waain je je inkomsten, uitgaven en ontwikkeling van je vermogen bekijkt in verschillende scenario's. Zo kun je maatregelen nemen dat je niet teveel risico neemt.

Zie hieronder een voorbeeld van een vermogensplan zoals wij dat maken voor onze klanten.

Voorbeeld van een vermogensplan met scenarioanalyse

Hoeveel risico kun je financieel aan?

Financiële risicocapaciteit heeft er mee te maken of je eventuele beleggingsverliezen kunt opvangen. In feite komt het erop neer of je het geld wat je gaat beleggen lang genoeg kunt missen en of je verliezen kunt opvangen met je vermogen of inkomen.

Je wilt voorkomen dat je een belegging moet verkopen met verlies omdat je het geld nodig hebt.

Kun je je belegging lang genoeg laten renderen?

  • Heb je voldoende inkomen of vermogen voordat je het geld dat je wil beleggen weer nodig hebt?
  • Heb je genoeg tijd om je beleggingen te laten renderen?
Beleggen in aandelen versus sparen over tijd

Emotionele risicocapaciteit, hoeveel risico kun je emotioneel aan?

Er is meer dan geld. Geld en rendement zijn er om je leven beter te maken. Als je niet kan slapen van je beleggingen dan kun je beter wat minder risico nemen of niet beleggen.  Kies een risico niveau waar je je goed bij voelt.

Hoeveel risico je emotioneel kunt dragen is voor iedereen anders. Het hangt af van je persoonlijkheid, levensfase, doelen en financiële situatie. Je wil voorkomen dat je door je beleggingen in een emotionele rollercoaster terecht komt en in paniek foute beleggingsbeslissingen gaat maken.

Emoties die beleggers kunnen ervaren wanneer teveel risico wordt genomen


Je emotionele risicocapaciteit kan veranderen door inzicht in je financiële situatie of door beleggingskennis en ervaring. 

Als je weet dat beleggingsrendementen op lange termijn een betere kans geven op het halen van je doelen dan sparen (bijvoorbeeld pensioendoel) dan kun je tijdelijke verliezen in het begin beter aan. 

In onderstaande grafiek kun je zien wat de historische (gesimuleerde) rendementen zijn geweest van onze modelportefeuilles en ook wat de slechtste scenario's zijn geweest.

Voordat je een modelportefeuille kiest wil je weten wat je kunt verwachten. De beste manier om daar een goede inschatting van te maken is om te kijken naar het verleden.  

Gesimuleerde historische rendementen van onze Wealth360 Index+ strategie

In de tabel kun je zien dat het rendement van een Index+60 portefeuille met 60% aandelen en 40% obligaties in de afgelopen jaren 6,2% rendement heeft opgeleverd.

Het slechtste jaar in die periode was tijdens de financiële crisis in 2009 met een rendement van -24,9%. Ga je kijken naar het slechtste periode van 10 jaar dan is het slechtste resultaat al weer wat minder schokkend met een positief resultaat van 3,2%wat nog steeds beter is geweest dan alleen sparen.

Door de historische gemiddelde en worstcasescenario's te bekijken weet je wat je ongeveer kunt verwachten en zul je je minder druk maken als je genoeg tijd hebt.

Download hier onze brochure met informatie over onze modelportefeuilles.

Conclusie

  • Een risicoprofiel is een maatstaf voor de hoeveelheid risico en rendement die hoort bij een beleggingsportefeuille of een belegger.
    • in de praktijk gaat het tussen de verhouding aandelen (risicovolle beleggingen) en obligaties (minder risicovolle beleggingen).
  • Een risicoprofiel bepaal je door
    • je gewenst rendement
    • je financiele risicocapaciteit
    • je emotionele risicocapciteit

In het geval dat je van je vermogen wilt leven dan laat je het liefst een vermogensplan maken om zeker te weten dat je een eventuele slechte beursperiode kunt overleven. klik hier voor informatie over een vermogensplan.

Het kaf van het koren scheiden in de beleggingsindustrie.